Η κατανάλωση των τροφίμων και κατά συνέπεια η παραγωγή απορριμμάτων αναμένεται να αυξηθεί λόγω της αύξησης του πληθυσμού της Γης. Η αύξηση αυτή των απορριμμάτων έχει οδηγήσει σε αλλαγές των μέχρι τώρα προσεγγίσεων στην διαχείρισή τους. Η ανάκτηση ενέργειας από τα απορρίμματα είναι πλέον προτεραιότητα σε σχέση με την υγειονομική ταφή, την ανακύκλωση και άλλων μεθόδων επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται. Σύμφωνα με τον διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), περίπου το ένα τρίτο όλων των τροφίμων που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση απορρίπτεται. Οι επιπτώσεις της σπατάλης των τροφίμων δεν αφορούν μόνο το περιβάλλον αλλά αγγίζουν την κοινωνία και την οικονομία μιας χώρας. Ωστόσο, η κύρια πρόκληση είναι να μπορέσουμε να ποσοτικοποιήσουμε με σαφήνεια το μέγεθος των απορριμμάτων και των επιπτώσεων τους που δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς. Η κατανόηση του προβλήματος θα οδηγήσει στην ανάπτυξη συγκεκριμένων πολιτικών και στρατηγικών που θα στοχεύουν στη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Ο FAO αναφέρει ότι τα αίτια της σπατάλης τροφίμων εξαρτώνται από την εκάστοτε χώρα και των συνθηκών της. Στις χώρες χαμηλού εισοδήματος η σπατάλη τροφίμων συμβαίνει κατά την παραγωγή, το χειρισμό μετά τη συγκομιδή, την αποθήκευση και τα στάδια επεξεργασίας των τροφίμων, ενώ στις χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος η σπατάλη τροφίμων εμφανίζεται στα στάδια διανομής και κατανάλωσης τους. Όπως καταλαβαίνουμε η συμπεριφορά των καταναλωτών και οι κυβερνητικές πολιτικές έχουν αντίκτυπο στα επίπεδα σπατάλης τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις αναπτυγμένες χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει ανάγκη για συντονισμένες παγκόσμιες προσπάθειες για τη μέτρηση του μεγέθους της σπατάλης τροφίμων κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας, στο αγρόκτημα (παραγωγή), στα κανάλια διανομής (μεταφορά και εμπόριο) και σε επίπεδο καταναλωτή, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα αναξιοποίητα οφέλη της μείωσης της σπατάλης τροφίμων. Οι πιο ανεπτυγμένες χώρες αποδεικνύεται ότι έχουν χαμηλότερα επίπεδα σπατάλης τροφίμων σε σύγκριση με τις λιγότερο ανεπτυγμένες. Για παράδειγμα, η Νότια Κορέα αύξησε τα απόβλητα ανακυκλωμένων τροφίμων από 2% το 1995 σε περίπου 95% το 2021. Επίσης, ο FAO έχει υποστηρίξει ότι τα τρόφιμα που σπαταλούνται στην αφρικανική ήπειρο επαρκούν για να θρέψει περίπου 300 εκατομμύρια ανθρώπους. Μία από τις βασικότερες αιτίες αυτής της ανησυχητικής σπατάλης είναι η απώλειες κατά τη συγκομιδή των τροφίμων για αυτό οι αγρότες θα πρέπει να υποστηρίζονται με τις απαραίτητες τεχνολογίες συγκομιδής για τη μείωση της σπατάλης και της απώλειας τροφίμων.
FAO. Global Food Losses and Food Waste: Extent, Causes and Prevention; FAO: Rome, Italy, 2011.
FAO. Global Agriculture towards 2050; FAO: Rome, Italy, 2021.
*Γεωπόνος – Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Α.Π.Θ.
