Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Λήμνος>>Λήμνος: Ένας παγκόσμιος τουριστικός «πόλος έλξης» για Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς

banner roots

Λήμνος: Ένας παγκόσμιος τουριστικός «πόλος έλξης» για Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς
26.11.2022 | 17:50

Λήμνος: Ένας παγκόσμιος τουριστικός «πόλος έλξης» για Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς

Συντάκτρια:  Δέσποινα Βασιλειάδου
Κατηγορία: Λήμνος

Σε παγκόσμιο τουριστικό «πόλος έλξης» για Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια η Λήμνος χωρίς να πραγματοποιεί καμία καμπάνια διαφήμισης ή τουριστικής προβολής στις μεγαλύτερες χώρες της Ωκεανίας.

 Πίσω από την προτίμηση του νησιού του βορείου Αιγαίου ως ταξιδιωτικό προορισμό χιλιάδων επισκεπτών από τις δύο χώρες υπάρχει μία άγνωστη ιστορία, που αναδεικνύει την ιδιαίτερη σχέση της Λήμνου με την Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία αλλά και με χιλιάδες οικογένειες σε αυτές.

Τα «ιστορικά μονοπάτια» του νησιού και η στενή σχέση που ανέπτυξε με την Αυστραλία -όπου υπάρχουν 13 πόλεις, κωμοπόλεις και περιοχές «Λήμνος», όπως και δεκάδες οδοί και πλατείες σε όλη την χώρα- καθώς και σε μικρότερο βαθμό με τη Νέα Ζηλανδία, προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από αυτές τις χώρες. 
Κάποιοι επισκέπτες - και λιγότερο κλασσικοί τουρίστες- καταφθάνουν στο νησί αναζητώντας «ψήγματα» της ιστορίας του Εκστρατευτικού Σώματος Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας (γνωστού ιστορικά ως «ANZAC») μέσα σε ό,τι έχει διασωθεί, είτε ως φυσική παρουσία, υποδομή και αντικείμενο είτε ως μνήμη και μαρτυρία.

Άλλοι αναζητούν τους τάφους των προγόνων τους στα δύο συμμαχικά νεκροταφεία (στην Πορτιανού και τον ανατολικό Μούδρο), καθώς στα νοσοκομεία που στήθηκαν στη Λήμνο και άφησαν την τελευταία τους πνοή -είτε τραυματισμένοι είτε υποφέροντας από μεταδοτικές ασθένειες- εκατοντάδες νέοι άνθρωποι, που γεννήθηκαν στις δύο χώρες.

Επισήμως 148 Αυστραλοί και 76 Νεοζηλανδοί στρατιώτες είναι θαμμένοι στο νησί της Λήμνου. Όμως το Εκστρατευτικό Σώμα Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούσαν 25.000 στρατιώτες και στις μάχες σε Οθωμανικό έδαφος, ιδιαίτερα στην ιστορική μάχη της Καλλίπολης το 1915, σκοτώθηκαν 8.709 Αυστραλοί και 2.721 Νεοζηλανδοί ενώ τραυματίστηκαν συνολικά πάνω από 5.000 στρατιώτες. Πίσω από κάθε στρατιώτη, νεκρό, τραυματία ή μέλος του σώματος που πολέμησε τους Οθωμανούς υπήρχαν αντίστοιχες οικογένειες.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ως και σήμερα γιορτάζεται κάθε χρόνο η «Ημέρα του ANZAC» στις 25 Απριλίου, με ειδικές εκδηλώσεις που τιμούν τη μνήμη όλων των Αυστραλών και Νεοζηλανδών «που υπηρέτησαν την πατρίδα τους και πέθαναν πολεμώντας ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Επίσης, την ίδια ημέρα κάθε χρόνο για περισσότερο από έναν αιώνα τιμουν την μνήμη των νεκρών της Μάχης της Καλλίπολης άλλες 7 χώρες της Ωκεανίας και της Πολυνησίας, που συμμετείχαν με στρατιώτες στο Εκστρατευτικό Σώμα λόγω των υποχρεώσεων τους στην Βρετανική Κοινοπολιτεία.

Η άγνωστη ιστορία

Τον Μάρτιο του 1915 αρχικά 3.200 Αυστραλοί στρατιώτες,μαζί με γιατρούς, νοσοκόμες και άλλο ιατρικό προσωπικό κατέφθασαν στη Λήμνο.Το νησί θα λειτουργούσε ως βάση για την προετοιμασία τους για την απόβαση στην Καλλίπολη, η οποία βρισκόταν σε απόσταση μόλις 144 χιλιόμετρα (90 μίλια) από τη Λήμνο, αλλά και για τη συγκέντρωση προμηθειών, τη νοσηλεία και την εύρεση καταφυγίου όταν χρειαζόταν.

Μέχρι τις 21 Απριλίου, το λιμάνι του Μούδρου είχε γεμίσει με πλοία: 200 από αυτά είχαν συγκεντρωθεί εκεί, από όπου αναχώρησαν για την Καλλίπολη στην Τουρκία το απόγευμα της 24ης Απριλίου. Κατά τη διάρκεια εννέα μηνών υπολογίζεται ότι 50.000 στρατιώτες του «ANZAC» πέρασαν από το νησί, με τον αριθμό τους να ξεπερνά τον πληθυσμό του. 

Το νησί στο οποίο είχαν φτάσει βρισκόταν έτσι κι αλλιώς υπό μετάβαση καθώς είχε μόλις πρόσφατα απελευθερωθεί από τους Τούρκους (στις 6 Οκτωβρίου 1912, ημέρα Σάββατο), τα ελληνικά πολεμικά πλοία με το θωρηκτό Αβέρωφ, καταφθάνουν και ο ναύαρχος Κουντουριώτης ζητά από τον Τούρκο διοικητή την άμεση παράδοση της Λήμνου. Το νόμισμα συναλλαγής ήταν ακόμα το γρόσι και οι ντόπιοι εξακολουθούσαν να φορούν τσαρούχια.

D216F71E 6D86 4015 8559 9A0F5794321E

Οι δε μεταδοτικές ασθένειες αφθονούσαν και τον Αύγουστο του 1915, το 70% του πληθυσμού της Λήμνου υπολογίζεται ότι έπασχε από διάρροια και διφθερίτιδα. Η έλευση των ξένων στρατευμάτων στο νησί προκαλεί μεγάλες αλλαγές.

«Όταν ήρθαν τα στρατεύματα στη Λήμνο επηρέασαν σημαντικά τον πολιτισμό, δεδομένου ιδίως ότι πολλοί ξένοι στρατιώτες έφυγαν μετά το 1919, πολύ αφότου ολοκληρώθηκε η απόβαση στην Καλλίπολη. Ουσιαστικά η παραμονή Αυστραλών και Νεοζηλανδών, αλλά και Εγγλέζων, Γάλλων και Ινδών έφερε στη Λήμνο την τελευταία λέξη του σύγχρονου πολιτισμού. Οι νέοι άρχισαν να φοράνε φράγκικα ρούχα και να χορεύουν φράγκικους χορούς, ενώ βασικό νόμισμα για τις συναλλαγές έγινε η βρετανική λίρα, αντί για το γρόσι που κυριαρχούσε μέχρι τότε. Οι Αυστραλοί βρήκαν στη Λήμνο κάτι που τους θύμιζε πολύ την πατρίδα τους, έναν ξερότοπο. Οι Άγγλοι αντίθετα ζούσαν ήδη επί δεκαετίες τη βιομηχανική επανάσταση, οι πιο πολλοί εξ αυτών ήταν βιομηχανικοί εργάτες, οπότε η κατάσταση στο νησί σίγουρα τους αιφνιδίασε. Πέραν της επίδρασής τους στον πολιτισμό, οι μηχανικοί των ξένων στρατευμάτων βοήθησαν ώστε να ανοιχτούν περισσότερα πηγάδια για νερό στο νησί» εξηγεί ο κάτοικος της Λήμνου και επαγγελματίας στον χώρο του τουρισμού, Στέλιος Μάντζαρης, τονίζοντας ότι «οι δεσμοί που αναπτύχθηκαν μεταξύ Ελλήνων και Αυστραλών με την ευκαιρία της μάχης της Καλλίπολης έδωσαν το έναυσμα για το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα των Λημνιών προς την Ωκεανία».

Ιστορικός και πολεμικός τουρισμός

Η Λήμνος είναι γεμάτη ιστορίες, που φτάνουν μέχρι το σήμερα, κάνοντας τα σχεδόν 110 χρόνια να φαίνονται λίγα... Ακόμα και ο «Duffy», ο γάιδαρος που χρησιμοποίησε ο Τζον Σίμπσον Κιρκπάτρικ (John Simpson Kirkpatrick Simpson), θρύλος για τη γενναιότητα και την αυταπάρνησή του μεταξύ των Αυστραλών, για τους τραυματίες που έσωσε στην Καλλίπολη, μεταφέροντάς τους με κίνδυνο της ζωής του στην πλάτη του ζώο και θεωρείται «ήρωας πολέμου».

Στο νησί έχουν αναπτυχθεί εδώ και χρόνια ο «πολεμικός τουρισμός» και ο «σκοτεινός τουρισμός», προϊόν που παρουσιάστηκε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία της συμμετοχής του Συλλόγου «Φίλοι των ANZAC από την Λήμνο» στην 37η έκθεση τουρισμού «Philoxenia». Μάλιστα, το προϊόν αυτό «παντρεύεται» και με την τεχνολογία, καθώς εσχάτως έχουν δημιουργηθεί σχετικές ψηφιακές διαδρομές με τη χρήση Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας. Ο Στέλιος Μάντζαρης, ως πρόεδρος του συλλόγου, που είναι ο μοναδικός του είδους του και διοργανώνει πληθώρα εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών επισκέψεων στο νησί, είχε μέσα στο τριήμερο της έκθεσης δεκάδες συναντήσεις με εκπροσώπους φορέων και απλούς επισκέπτες, οι οποίοι ήθελαν να μάθουν περισσότερα για όσα συμβαίνουν και όσα σχεδιάζονται στη Λήμνο. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το τελευταίο προπανδημικό έτος, 2019, το 17% των τουριστικών αφίξεων στο νησί, δηλαδή περίπου 20.000 άτομα, ήταν Αυστραλοί και η προοπτική για αύξηση των επισκεπτών είναι θετική.

ΟΙ ΕΠΙΣΚΈΠΤΕΣ ΑΠΌ...ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΌΝ

Το καλοκαίρι του 2015 ο Στέλιος Μάντζαρης υποδέχτηκε στο χωριό Βάρος της Λήμνου ένα ζευγάρι Αυστραλών, τον Στέφαν και τη Σάντρα Λι, οι οποίοι του είχαν τηλεφωνήσει από τη Θεσσαλονίκη λίγες ημέρες κατά την άφιξή τους στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, μετά από διαδοχικές πτήσεις από την Ωκεανία. 
Μετά την αρχική συζήτηση με τη Σάντρα για τους λόγους της επίσκεψής τους στο νησί, την προσοχή του Στέφαν τράβηξαν κάποιες παλιές φωτογραφίες. 

Πάνω σε ένα μπάνερ αφιερωμένο στη Μάχη της Καλλίπολης και στην παρουσία του Εκστρατευτικού Σώματος Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας (ANZAC) στη Λήμνο κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ο σύζυγός της παρατηρεί προσεκτικά τα ασπρόμαυρα πρόσωπα, που έχουν παγώσει στον χρόνο. Ξαφνικά, ο Στέφαν βουρκώνει και αρχίζει να κλαίει. Όταν τον πλησιάζουν, τους δείχνει μια νοσοκόμα στη φωτογραφία και τους εξηγεί: «Αυτή είναι...Η προγιαγιά μου!».

AA05F903 1803 4F8D 96DC F09A7E7A829F

Όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που ο Στέλιος Μάντζαρης βιώνει τέτοιο περιστατικό. Το 2014 ένας πανύψηλος άνδρας ιρλανδικής καταγωγής συγκινημένος μπροστά σε μια πόρτα στον προαύλιο χώρο ενός από τα καταλύματα που προσφέρει σε Έλληνες και ξένους τουρίστες, του εξηγεί ότι αυτό το κτήριο ήταν κλινική του Α' Παγκοσμίου Πολέμου των Συμμάχων και ο παππούς του είχε πολεμήσει στην Καλλίπολη ως μέλος του σώματος από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου και τραυματίστηκε σοβαρά. Έτσι, νοσηλεύτηκε σε εκείνο τον χώρο που τότε ήταν κλινική. Κι αυτός ο πανύψηλος Ιρλανδός έφτασε μέχρι τη Λήμνο, αναζητώντας τα ίχνη του νεαρού στρατιώτη που ήταν ο παππούς του και δεν μπορούσε να πιστέψει ότι τα είχε βρει σε ένα λιτό κατάλυμμα σε εκείνη την περιοχή με «τόση ιστορία» στους τοίχους του.

Η «μαγεία» της Λήμνου

Σήμερα η Λήμνος αξιοποιεί την ιστορία και μνήμη, χρησιμοποιώντας ακόμα και την τεχνολογία.Είναι χαρακτηριστικό πως το περασμένο καλοκαίρι παρουσιάστηκαν σε τρεις Ελληνοαυστραλούς βουλευτές, μεταξύ των οποίων και ο πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Μάικλ Μακόρμικ, οι «Ψηφιακές Διαδρομές Ιστορικού Τουρισμού στη Λήμνο», από τον Σύλλογο «Φίλοι των ANZAC από την Λήμνο».

Πρόκειται για έργο χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ και προβλέπει -μεταξύ άλλων- τη δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος προσωποποιημένης ξενάγησης και καθοδήγησης επισκεπτών με χρήση τεχνολογιών επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας (ΑR/VR), αλλά και τη χάραξη εξατομικευμένων προτάσεων διαδρομών ανά επισκέπτη στη Λήμνο.

Μάλιστα, περιηγούμενοι σε 40 σημεία ενδιαφέροντος στον κάμπο του Μούδρου, οι επισκέπτες μπορούν να «μπουν» σε νοσοκομεία εκείνης της εποχής ή σε στρατιωτικούς κοιτώνες και κουζίνες, να επισκεφτούν τα σημεία όπου γίνονταν δοκιμές για την απόβαση στην Καλλίπολη, αλλά και να δουν το εν μέρει σωζόμενο αφαλατωτήριο των συμμάχων, όπου το θαλασσινό νερό μετατρεπόταν σε πόσιμο και από εκεί μεταφερόταν μέσω των μικρών λιμανιών της Λήμνου στους χιλιάδες στρατιώτες στην Καλλίπολη.

Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι και η δημιουργία Ανοιχτού Μουσείου (Open Air Museum), που σκοπό έχει να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο της Λήμνου ως βάση για την εκστρατεία του «ANZAC», με χρηματοδότηση και από την αυστραλιανή κυβέρνηση.

 
Πηγή:vradini.gr
 
Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το