Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Υγεία>>Το μαγικό ραβδάκι της αυτοπεποίθησης: μύθοι και αλήθειες

banner roots

Το μαγικό ραβδάκι της αυτοπεποίθησης: μύθοι και αλήθειες
22.10.2018 | 09:11

Το μαγικό ραβδάκι της αυτοπεποίθησης: μύθοι και αλήθειες

Συντάκτης:  FM 100 Newsroom
Κατηγορία: Υγεία

Γράφει η Φανή Λούγκλου,
ΜΑ Κλινική Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος

Η αυτοπεποίθηση σαν έννοια είναι πολύ παρεξηγημένη. Θεωρούμε ότι τα άτομα με αυτοπεποίθηση είναι, πετυχημένα, δε βιώνουν σχεδόν ποτέ αρνητικά συναισθήματα, ελέγχουν τις καταστάσεις της ζωή τους και δεν κάνουν ποτέ λάθος. Είναι δηλαδή απόλυτα ευτυχισμένα. Ο ορισμός αυτός όμως απέχει πολύ από την πραγματικότητα και πολύ συχνά δημιουργεί προβλήματα, καθώς, αν τον λάβουμε σοβαρά υπόψιν μας, κανείς δεν έχει αυτοπεποίθηση!

Ξεκινώντας, λοιπόν, με την κατανόηση του όρου «αυτοπεποίθηση» καλό είναι να δούμε τι δεν περιλαμβάνει. Αρχικά, σε καμία περίπτωση, η αυτοπεποίθηση δεν είναι το μαγικό ραβδάκι που μας οδηγεί στην ευτυχία και την επιτυχία. Δεν είναι χαρακτηριστικό με το οποίο γεννιόμαστε, αλλά αντιθέτως το μαθαίνουμε, το καλλιεργούμε. Δεν είναι το μοναδικό χαρακτηριστικό που χρειαζόμαστε για να επιτύχουμε και να ευτυχίσουμε, και επ’ ουδενί δεν ακυρώνει ή διαγράφει τις αρνητικές εμπειρίες και τα αρνητικά συναισθήματα από τη ζωή μας. Δε σχετίζεται με την τελειότητα και φυσικά δεν την αναζητά.

Τι είναι όμως τελικά η αυτοπεποίθηση; Έχει σχέση με τη σιγουριά στον εαυτό μας; Πότε μετατρέπεται σε υπεροψία; Μπορεί κάποιος να έχει υπερβολική αυτοπεποίθηση; Η αυτοπεποίθηση είναι η γενική αίσθηση αξίας που έχει το άτομο για τον εαυτό του και πώς αντιλαμβάνεται τη θέση και την αξία του απέναντι στους άλλους (Burns, 2000). Η πραγματική αυτοπεποίθηση δεν είναι το ίδιο με τη σιγουριά στον εαυτό μας, αν και την περιλαμβάνει. Η σιγουριά είναι η γνώση ότι μάλλον θα είμαστε επιτυχημένοι σε μια δραστηριότητα γιατί έχουμε επιτύχει στο παρελθόν σε παρόμοιες δραστηριότητες. Αντίθετα, η αυτοπεποίθηση είναι η ικανότητα να αγαπάμε και να σεβόμαστε τον εαυτό μας ακόμα και όταν δεν καταφέρνουμε κάτι, όταν οι προσδοκίες μας ξεπερνούν την πραγματικότητα. Είναι η άνευ όρων αποδοχή του εαυτού μας.

Επιπλέον, υπάρχει η υγιής αυτοπεποίθηση και η υπερβολική, η υπεροψία. Ένα άτομο με υγιή αυτοπεποίθηση σέβεται και εκτιμά τους άλλους. Το άτομο όμως με υπερβολική αυτοπεποίθηση είναι εγωκεντρικό, υπεροπτικό και δείχνει ασέβεια προς τους άλλους. Συχνά, τα άτομα με υπερβολική αυτοπεποίθηση είναι ανασφαλή και προσπαθούν να κρύψουν την ανασφάλειά τους πίσω από αυτή την υπεροπτική τους στάση.

Η αυτοπεποίθηση επηρεάζει σχεδόν όλους τους τομείς της ζωής μας. Η υγιής αυτοπεποίθηση μας δίνει τη δύναμη και την ευελιξία να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής μας και να εξελιχθούμε μέσα από τα λάθη μας χωρίς το φόβο της απόρριψης.

Πιο κάτω, αναφέρονται τα χαρακτηριστικά εκείνα που το άτομο με καλή αυτοπεποίθηση προβάλλει προς τα έξω:

• σιγουριά
• θέσπιση στόχων και αυτό-καθοδήγηση
• μη κατηγορητική συμπεριφορά απέναντι στους άλλους
• ειλικρινή και ρεαλιστική γνώση των προσωπικών ικανοτήτων και θετικών χαρακτηριστικών
• ικανότητα αποδοχής και θετικής διαχείρισης λαθών
• ικανότητα αποδοχής λαθών άλλων ατόμων
• αισιοδοξία
• ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
• ανεξάρτητη και συνεργατική στάση
• αποδοχή και καλή διαχείριση μεγάλου εύρους συναισθημάτων (θετικώνκαιαρνητικών)
• αποδοχή και καλή διαχείριση αρνητικών καταστάσεων και αναζήτηση βοήθειας όπου χρειάζεται
• ικανότητα εμπιστοσύνης των άλλων
• καλή, ρεαλιστική, αίσθηση των προσωπικών ορίων και μειονεκτημάτων
• καλή αυτό-φροντίδα
• ικανότητα να λέει «όχι»
• διεκδικητικότητα (η ικανότητα δηλαδή να επικοινωνούμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας με σεβασμό προς τους άλλους αλλά και με σταθερότητα και αυτοσεβασμό)

Η χαμηλή αυτοπεποίθηση είναι μια πολύ δυσάρεστη κατάσταση που εμποδίζει τα άτομα να ολοκληρωθούν και να γίνουν το καλύτερο που μπορούν. Νιώθουν ανάξιοι, ανίκανοι και άχρηστοι. Επειδή το άτομο με χαμηλή αυτοπεποίθηση υποβαθμίζει τόσο πολύ τον εαυτό του, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, όπου η κακή αυτοπεποίθηση τρέφει τα αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό και αυτά με τη σειρά τους συντηρούν την χαμηλή αυτοπεποίθηση.

Πιο συγκεκριμένα, η κακή αυτοπεποίθηση περιλαμβάνει:

• αρνητική άποψη για τη ζωή
• μανία με την τελειότητα
• έλλειψη εμπιστοσύνης
• τάση για επίρριψη ευθύνης στους άλλους
• φόβο για τις αλλαγές
• φόβο απόρριψης
• εξάρτηση – αφήνουν τους άλλους να παίρνουν αποφάσεις
• φόβο γελιοποίησης
• αναζήτηση διαρκούς επιβεβαίωσης από τους άλλους
• υποχώρηση ή απαιτητική συμπεριφορά
• δυσκολία στη δημιουργία και τη διατήρηση υγιών σχέσεων
• μεγέθυνση των μειονεκτημάτων και ελαχιστοποίηση των πλεονεκτημάτων
• γκρίνια, γιατί η ζωή τους δεν είναι όπως τη θέλουν ή τη φαντάζονται
• σε κάποιες περιπτώσεις, κατάθλιψη ή κρίσεις πανικού

Η αυτοπεποίθηση δεν είναι έμφυτη, χρειάζεται να καλλιεργηθεί από την παιδική ηλικία. Μαθαίνοντας στα παιδιά να είναι χρήσιμα, εξασκώντας τις δεξιότητές τους και τα ταλέντα τους, βοηθώντας τα να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τον εαυτό τους, βάζουμε τις βάσεις για μια υγιή αυτοπεποίθηση. Βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη υγιούς αυτοπεποίθησης στα παιδιά είναι η παρουσία γονιών οι οποίοι έχουν οι ίδιοι αυτοπεποίθηση!

Αν και η χαμηλή αυτοπεποίθηση είναι αποτέλεσμα εμπειριών πολλών χρόνων, το να ξεφύγουμε από αυτό ως ενήλικες είναι εφικτό. Απαιτείται αποδοχή της κατάστασης, θέληση για εξέλιξη και φυσικά χρόνος. Κάτι που χρειαστήκαμε χρόνια για να το μάθουμε δε θα διαγραφεί μέσα σε λίγες μέρες. Συνήθως, χρειάζεται και η βοήθεια ειδικού, πολύ περισσότερο δε αν το περιβάλλον του ατόμου δεν είναι υγιές ή υποστηρικτικό.

Συχνά, οι ψυχοθεραπευτές δέχονται ερωτήσεις όπως, «πες μου πώς να έχω καλή αυτοπεποίθηση», «μάθε μου να έχω αυτοπεποίθηση» ή «το παιδί μου δεν έχει αυτοπεποίθηση. Πες του ότι μπορεί να τα καταφέρει». Πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν γρήγορες,μαγικές λύσεις, ούτε είναι κάτι που διδάσκεται όπως τα μαθηματικά ή η γλώσσα. Μακάρι η αυτοπεποίθηση να βελτιωνόταν επειδή κάποιος μας είπε ότι είμαστε ικανοί, έξυπνοι ή όμορφοι. Είναι μια διαδικασία που θέλει προσωπική προσπάθεια, σωστή καθοδήγηση και ενημέρωση, και στην περίπτωση των παιδιών, συνεργασία με όλη την οικογένεια.

 

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το